Jednym z etapów postępowania legalizującego samowolę budowlaną jest wydanie przez organ nadzoru budowlanego, postanowienia ustalającego wysokość opłaty legalizacyjnej.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, sposób ustalania wysokości opłaty legalizacyjnej nie zależy od uznania organu nadzoru budowlanego ani od wartości obiektu, czy jego stanu technicznego. Sposób ustalania wysokości opłaty legalizacyjnej wynika zatem wprost z przepisów ustawy prawo budowlane, a co więcej różni się w zależności od przedmiotu postępowania np.: czy postępowanie dotyczy budowy obiektu budowlanego bez wymaganego zgłoszenia, czy też budowy obiektu budowlanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.
W sytuacji, gdy wybudowaliśmy obiekt budowlany bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę, zastosowanie znajduje art. 49 i nast. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane. W przepisach tych ustawodawca wskazuje, iż do opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kar, o których mowa w art. 59f ust. 1, z tym że stawka opłaty podlega pięćdziesięciokrotnemu podwyższeniu. Jak wynika z odpowiedniego zastosowania wyżej wymienionych przepisów, opłata legalizacyjna stanowi iloczyn stawki opłaty (s), współczynnika kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnika wielkości obiektu budowlanego (w).
Stawka opłaty (s) zgodnie z art. 59f ust. 2 wynosi 500 zł, jednak do obliczenia opłaty legalizacyjnej podlega ona pięćdziesięciokrotnemu podwyższeniu (art. 49d ust. 1 pkt 1), czyli wynosi 25 000 zł (500 x 50).
Współczynniki kategorii obiektu (k) i współczynniki wielkości obiektu (w) zostały zamieszczone w załączniku (tabeli) do ustawy prawo budowlane i wielkość ich jest zależna od tego, jakiego obiektu budowlanego dotyczy postępowanie legalizacyjne.
WZÓR ustalający wysokość opłaty legalizacyjnej budynku mieszkalnego jednorodzinnego
- współczynnik kategorii obiektu (k) wynosi – 2,0,
- współczynnik wielkości obiektu (w) wynosi – 1,0,
- pięćdziesięciokrotnie zwiększona stawka opłaty (s) wynosi – 25 000 zł.
2 x 1 x 25 000 zł = 50 000 zł
Zatem opłata legalizacyjna obiektu budowlanego stanowiącego budynek mieszkalny jednorodzinny będzie wynosiła 50 000 zł.
Warto wiedzieć, że z art. 49c ustawy prawo budowlane wynika możliwość złożenia wniosku o udzielenie ulg w spłacie opłaty legalizacyjnej na podstawie art. 67a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa.
Kolejno, wskazać należy, że w art.49d ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy prawo budowlane, ustawodawca przewidział dwie stawki opłat legalizacyjnych: 2 500 zł i 5 000 zł.
W przypadku budów, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 4–10, 12 oraz 14–18 i 29 opłata legalizacyjna za każdy z tam wymienionych obiektów budowlanych wynosi 5 000 zł. Natomiast opłata legalizacyjna wynosi 2 500 zł za legalizację budów wyszczególnionych w art. 29 ust. 1 pkt 11, 13, 19–21 i 28.
Warto podkreślić, iż opłata legalizacyjna nie podlega egzekucji, a nieuiszczenie jej w terminie prowadzi do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego.
WAŻNE w przypadku legalizacji samowoli budowlanej przeprowadzonej w trybie uproszczonym, nie nakłada się opłaty legalizacyjnej. Więcej na ten temat w naszym artykule zatytułowanym Uproszczone postępowanie legalizacyjne.
Stan prawny na dzień 6 sierpnia 2021 r.
